Czosnek – lekarstwo

Czosnek

Dwojaki jest czosnek: jeden domowy, a drugi polny. Domowy jest ciepły i suchy w czwartem stopniu, a leśny jeszcze cieplejszy jest a tak łacno może być z niego jad tym sposobem: Weźmi nasienia czosnkowiego, rozsiejże je, a potym onego czosnku który uroście weźmij, jego nasienie i posiej. Czyń tak pięć razów, tedy on czosnek piątego siania już będzie jadem dla swej zbytniej gorącości. A przeto ogrodnicy nigdy nie sieją czosnku, jedno sadzą, przyczyny nie wiedzą czemu to czynią, ale wy już tak wiedzcie.

Czosnek jest lekarstwo na parchy, które pochodzą z zimnej przyczyny, tak czyniąc: stłucz czosnek a zmieszaj ji z olejkiem bobkowym abo z drożdżami olejowymi, a tym namazuj parchy.

Też czosnek stłuczony a kto ma rozpadliny na rękach abo gdzie indzie abo krosty, z których wilkości płyną, ulecze, gdy ji przyłożysz i takież przyłożywszy w ług na otręby abo na łupienie głowy pomaga.

Też kto ji często jada, tedy wszy mnoży.

Też częste jadanie czosnku czyni bolenie głowy i też czyni trąd na licu.

Też czyni mgły wzrok kto go wiele pożywa, wysusza wilgość dobrą z oczu, a kto ma wilgotności złych obfitość w oczach, tedy dobrze czosnek jadać abowiem wysusza złe wilgości.

Też warzony czosnek z mastiką i z piretrum uśmierza boleść zębów, kiedy usta będą ciepło płukane.

Też czosnek uwarzony abo upieczony a potym zmieszaj z cukrem głos cantorom i śpiewakom i inszym naprawia i kaszel uśmierza i bolenie piersi, które pochodzi z zimnej przyczyny, oddala.

Też kto ma obfitość flegmy i inszych wilkości grubych w żołądku, czosnek dobry jest takim, abowiem trawi i wypędza z żołądka.

Też dobrze czosnek jeść onym ludziom, którzy bdły jadają, abowiem bdły są jadowite i zimne, a czosnek jest na to pomocny.

Też dobrze czosnek jeść onym ludziom prostym, kmiotkom, którzy jadają grube rzeczy ,zimne, a piją wodę, tedy czosnek trawi w nich ty karmie i niemocy broni, przeto jest ich dryjakiew [maść, lekarstwo] i też onym jest dryjakiew, którzy są na morzu, a piją wodę morską i inszą wodę złą.

Też czosnek stłuczony a pity z sita wypędza z brzucha robaki i też flegmę. Jest też dobry komu się żywot odyma z wiatrów, o czym Galenus mówi, iż między innemi zioły czosnek jest namocniejszy i nalepszy w trawieniu wiatrów, które bywają zatknione w żywocie.

A gdyby chciał iżby czosnek z ciebie nie pachnął, zjedz trochę korzenia kosaćczowego abo też świeżej pietruszki – przestanie woniać.

Marcin Siennik Herbarz, to iest ziół tutecznych, postronnych y zamorskich opisanie [...] : teraz nowo wedle Herbarzow dzisieyszego wieku, y innych zacnych medykow, poprawiony : przydano Alexego Pedemontana Księgi ośmiory, o taiemnych a skrytych lekarstwiech

Marcin Siennik – czosnek
Marcin Siennik – Herbarz, to iest ziół tutecznych, postronnych y zamorskich opisanie